Saturday, May 4, 2013

Με εκείνο το δημόσιο χρέος τι γίνεται;


Κάποτε, αυτού του είδους οι ειδήσεις ακούγονταν πολύ, σε μια προσπάθεια της άρχουσας τάξης να τρομάξει το λαό. Τώρα, επειδή έχουν νικήσει -προς το παρόν- το λαϊκό κίνημα, και επειδή δε θέλουν να "ταράξουν τα νερά", δεν αναφέρουν τίποτα για την αύξηση του χρέους. Άσε σου λέει, καλύτερα να μην αναφέρουμε τίποτα πλέον για το θέμα, καλά που τους έχουμε τσακίσει, μην τους "ενοχλούμε", γιατί μπορεί και να πάρουν χαμπάρι ότι το μέλλον θα είναι ακόμα χειρότερο απ' ότι είναι τώρα τα πράγματα, και μπορεί να αγριέψουν. Ενώ τώρα τους λέμε και καμιά μπαρούφα περί "ανάκαμψης" και όλα πάνε καλά.

Εννοείται όμως ότι το χρέος αυξάνεται, και θα συνεχίσει να αυξάνεται, όπως άλλωστε και οι μελέτες ακόμα και του ίδιου του ΔΝΤ έχουν δείξει: Στόχος είναι να αρπάξουν ότι "φιλέτα" και "ασημικά του κράτους" μπορούν σε τιμές-χώμα, να σώσουν τις τράπεζες από τη χρεωκοπία και -εννοείται- να ρίξουν στα τάρταρα τους μισθούς και τα δικαιώματα του εργάτη, ώστε όσοι επιβιώσουν να είναι πιο "ανταγωνιστικοί" (φτωχοί) στο μέλλον, για να έχουν μεγαλύτερα περιθώρια κέρδους οι εργοδότες τους.

Η καπιταλιστική κρίση ωθεί ανοδικά το κρατικό χρέος
Σύμφωνα με τα στοιχεία της Ευρωπαϊκής Στατιστικής Υπηρεσίας (Eurostat), η Ελλάδα διατηρεί, μακράν του δεύτερου, την πρώτη θέση, στον πίνακα των χωρών με το μεγαλύτερο χρέος ως ποσοστό του ΑΕΠ, ανάμεσα στις 27 χώρες της ΕΕ. Το κρατικό χρέος της χώρας μας, από 158,8% του ΑΕΠ το β' τρίμηνο του 2011, μειώθηκε στο 136,9% το α' τρίμηνο του 2012, ενώ παρά το «κούρεμα», τη διαγραφή χρέους ύψους 105 δισ. ευρώ, εκτοξεύθηκε στα ύψη και ήδη κινείται σε ποσοστά πάνω από το 160% του ΑΕΠ

Αυτό συνέβη, πρώτον επειδή το χρέος επιβαρύνθηκε από τα δάνεια που έλαβε η Ελλάδα από την τρόικα και, δεύτερον, εξαιτίας της συνεχιζόμενης οικονομικής κρίσης.

Μετά την Ελλάδα ακολουθούν:
  • Η Ιταλία με ποσοστό χρέους 126,1% του ΑΕΠ
  • Η Πορτογαλία με 117,5% του ΑΕΠ
  • Η Ιρλανδία με 111,5% του ΑΕΠ κ.λπ.
Στις τελευταίες, δηλαδή στις ευνοϊκότερες, θέσεις βρίσκονται το Λουξεμβούργο με χρέος 20,9% του ΑΕΠ, η Βουλγαρία 16,5% και η Εσθονία 7,3%.

Το δεύτερο συμπέρασμα που προκύπτει από τα στοιχεία της Eurostat, είναι ότι το κρατικό χρέος τόσο ως απόλυτο μέγεθος, όσο και ως προς ποσοστό του ΑΕΠ, και στην Ευρωζώνη των «17» και στην ΕΕ των «27», βαίνει αυξανόμενο και πρόκειται για εξέλιξη η οποία συνδέεται άμεσα με την οικονομική καπιταλιστική κρίση, αλλά και το ρόλο που επωμίζεται το καπιταλιστικό κράτος, για το ξεπέρασμά της υπέρ των συμφερόντων των μεγάλων μονοπωλιακών ομίλων.

Το τρίτο συμπέρασμα που προκύπτει είναι ότι το κρατικό χρέος, ως οικονομικό μέγεθος, δεν αποτελεί «προνόμιο», ούτε μόνο της Ελλάδας, ούτε μόνο των χωρών του νότου, όπως θέλουν να το εμφανίσουν, αλλά όλων των ανεπτυγμένων καπιταλιστικών κρατών της ΕΕ (σ.σ. βασικά δεν είναι καν φαινόμενο που αφορά μόνο την ΕΕ ή την ευρωζώνη. Αφορά επίσης και τις ΗΠΑ, την Ιαπωνία, κτλ), αν και φυσικά η διαβάθμιση ως προς τους τρόπους αντιμετώπισής του από χώρα σε χώρα είναι υπαρκτή. Ενδεικτικά αναφέρουμε ότι το β' τρίμηνο του 2012, το κρατικό χρέος της Γερμανίας ως ποσοστό του ΑΕΠ ανήλθε στο 82,8% και σε απόλυτα μεγέθη στα 2,2 τρισ. ευρώ. Της Ισπανίας, μέσα σε ένα μόλις χρόνο αυξήθηκε από 66,7% στο 76% και σε απόλυτα μεγέθη ανήλθε στα 804,6 δισ. ευρώ. Της Γαλλίας, σε ένα μόνο χρόνο, αυξήθηκε από το 86% στο 91% και σε απόλυτα μεγέθη στα 1,8 τρισ. ευρώ. Την ίδια περίοδο, το χρέος της Μεγάλης Βρετανίας αυξήθηκε από 82,8% σε 86% και σε απόλυτα μεγέθη διαμορφώθηκε στα 1,3 τρισ. ευρώ.

Το γενικό συμπέρασμα που προκύπτει είναι ότι η αύξηση του κρατικού χρέους, αποτελεί το πιο διαδεδομένο σύμπτωμα της καπιταλιστικής κρίσης, σε μια προσπάθεια της αστικής τάξης να κοινωνικοποιήσει τις ζημίες της, μέσω της μεταφοράς τους στους κρατικούς προϋπολογισμούς. (σ.σ. σωστό το συμπέρασμα αυτό του "Ριζοσπάστη". Θα ήταν ακόμα σωστότερο αν έκανε ένα παραπάνω βήμα στη σκέψη του, και έλεγε επίσης ότι η άρχουσα τάξη, ειδικά στο στρατόπεδο των ΗΠΑ, προσπαθεί αρχικά να μεταφέρει τις ζημιές της στους κρατικούς προϋπολογισμούς, και μετά "να πληρώσει τα σπασμένα" αυτά μέσω της εκτύπωσης δολαρίων, γιεν, κτλ. Αυτό όντως θα τακτοποιήσει όλα τα χρέη, αλλά θα ρίξει στα τάρταρα την αξία του νομίσματος, κάνοντας φτωχό τον εργάτη που πληρώνεται σε αυτό).
Και κάτι ακόμα από Μαρξ:

[…] Η δημόσια πίστη και η ιδιωτική πίστη ήταν φυσικά κλονισμένες. Η δημόσια πίστη στηρίζεται στην πεποίθηση ότι το κράτος θα δέχεται να το εκμεταλεύονται οι χρηματιστές τοκογλύφοι. Το παλαιό όμως κράτος είχε εξαφανιστεί και η επανάσταση στρέφονταν πριν απ’ όλα ενάντια στην ολιγαρχία του χρήματος. Οι δονήσεις της τελευταίας ευρωπαϊκής εμπορικής κρίσης δεν είχαν ακόμα σταματήσει. Συνεχίζονταν οι χρεοκοπίες η μια πίσω από την άλλη.
 
Η ιδιωτική πίστη είχε, παραλύσει, η κυκλοφορία είχε περιοριστεί, η παραγωγή είχε σταματήσει πριν ακόμα ξεσπάσει η επανάσταση του Φλεβάρη. Η επαναστατική κρίση μεγάλωσε την εμπορική κρίση. Και αν η ιδιωτική πίστη στηρίζεται στην πεποίθηση ότι η αστική παραγωγή σ’όλη την έκταση των σχέσεών της, ότι το αστικό καθεστώς είναι απρόσβλητο και απαραβίαστο, ποια επίδραση μπορούσε να’χει μια επανάσταση που διαμφισβητούσε τη βάση της αστικής παραγωγής, την οικονομική σκλαβιά του προλεταριάτου, μια επανάσταση που έστησε αντίκρυ στο χρηματιστήριο τη σφίγγα του Λουξεμβούργου; Η απελευθέρωση του προλεταριάτου είναι η κατάργηση της αστικής πίστης γιατί σημαίνει την κατάργηση της αστικής παραγωγής και του καθεστώτος της. Η δημόσια πίστη και η ιδιωτική πίστη είναι το οικονομικό θερμόμετρο που με αυτό μπορεί να μετρήσει κανείς την ένταση της επανάστασης. Στο βαθμό που πέφτουν, στον ίδιο βαθμό ανεβαίνουν η φλόγα και η δημιουργική δύναμη της επανάστασης [...]

[…] Η προσωρινή κυβέρνηση μπορούσε, χωρίς βίαιη επέμβαση, με νόμιμο τρόπο, να εξαναγκάσει την τράπεζα σε χρεοκοπία. Δεν είχε παρά να κρατήσει μία παθητική στάση και να εγκαταλείψει την τράπεζα στην τύχη της. Η χρεοκοπία της τράπεζας θα ήταν ο κατακλυσμός που στο άψε-σβήσε θα σάρωνε από το γαλλικό έδαφος την αριστοκρατία του χρήματος, το χρυσό βάθρο της μοναρχίας του Ιούλη. Και όταν θα είχε πια χρεοκοπήσει η τράπεζα, η ίδια η αστική τάξη θα ήταν υποχρεωμένη να θεωρηθεί σαν μία τελευταία απεγνωσμένη απόπειρα σωτηρίας την ίδρυση από την κυβέρνηση μιας εθνικής τράπεζας και την υπαγωγή της εθνικής πίστης στον έλεγχο του έθνους.

Η προσωρινή κυβέρνηση αντίθετα, επέβαλε την αναγκαστική κυκλοφορία των τραπεζογραμματίων. Έκανε κάτι περισσότερο: Μετέτρεψε όλες τις επαρχιακές τράπεζες σε υποκαταστήματα της Τράπεζας της Γαλλίας και της επέτρεψε να απλώσει τα δίκτυα της σε όλη τη Γαλλία. Αργότερα υποθήκευσε στην τράπεζα τα κρατικά δάση, σαν εγγύηση για ένα δάνειο που συνομολόγησε μαζί της. Έτσι, η επανάσταση του Φλεβάρη στερέωσε άμεσα και πλάτυνε την τραπεζοκρατία που επρόκειτο να την ανατρέψει.

Στο μεταξύ, η προσωρινή κυβέρνηση λύγιζε κάτω από τον βραχνά ενός ελλείμματος που μεγάλωνε. Μάταια ζητιάνευε πατριωτικές θυσίες. Μονάχα οι εργάτες τις έριξαν την ελεημοσύνη τους. Έπρεπε να γίνει προσφυγή σ’ ένα ηρωικό μέσο, στην επιβολή ενός νέου φόρου. Ποιον όμως να φορολογήσουν; Τους λύκους του χρηματιστηρίου τους βασιλιάδες της τράπεζας, τους πιστωτές του κράτους, τους εισοδηματίες τους βιομήχανους; Μα αυτό δεν ήταν καθόλου ένα μέσο για να κερδίσει η δημοκρατία την εύνοια της αστικής τάξης. Αυτό θα σήμαινε από τη μία ότι διακινδυνεύανε την κρατική πίστη και την εμπορική πίστη, που απ’την άλλη επιδιώκανε να τις εξαγοράσουν με τόσο μεγάλες θυσίες και ταπεινώσεις. Κάποιος όμως έπρεπε να πληρώσει [...]
-Κ. Μαρξ – «Οι ταξικοί αγώνες στην Γαλλία 1848 έως το 1850»

No comments:

Post a Comment